پارگی آشیل
- تاندون آشیل، قویترین و بلندترین تاندون بدن، عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه (کالکانئوس) متصل میکند و نقش حیاتی در راه رفتن، دویدن و پرش دارد. پارگی این تاندون معمولاً در ورزشهای پرتحرک رخ میدهد و میتواند باعث ناتوانی موقتی در حرکت شود. در این مقاله، علل، علائم، روشهای تشخیص و درمان پارگی تاندون آشیل بررسی میشود.
علل پارگی تاندون آشیل
پارگی تاندون آشیل معمولاً به دلیل حرکات ناگهانی یا فشار بیش از حد اتفاق میافتد. برخی عوامل خطر شامل موارد زیر هستند:
•فعالیتهای ورزشی مانند فوتبال، بسکتبال و فوتسال که نیاز به تغییر جهت ناگهانی دارند.
•افزایش ناگهانی شدت تمرینات بدون آمادگی کافی.
•کاهش انعطافپذیری و قدرت عضلات که معمولاً با افزایش سن اتفاق میافتد.
•التهاب یا تاندونیت مزمن آشیل که باعث ضعف تاندون میشود.
•مصرف برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها و آنتیبیوتیکهای فلوروکینولون که احتمال آسیب تاندونی را افزایش میدهند.
علائم پارگی تاندون آشیل
پارگی تاندون آشیل اغلب بهصورت ناگهانی رخ میدهد و معمولاً علائم زیر را دارد:
•احساس یک صدای “تق” یا “پاره شدن” در پشت مچ پا.
•درد شدید و ناگهانی در پشت ساق پا.
•تورم و کبودی در محل پارگی.
•ناتوانی در ایستادن روی انگشتان پا و ضعف در راه رفتن.
•لمس یک فرو رفتگی در ناحیه تاندون.
تشخیص پارگی تاندون آشیل
تشخیص این آسیب معمولاً با معاینه فیزیکی و تصویربرداری انجام میشود:
•تست تامپسون: بیمار روی شکم دراز کشیده و پزشک ساق پا را فشار میدهد؛ اگر مچ پا حرکت نکند، احتمال پارگی زیاد است.
•سونوگرافی و MRI: برای تأیید شدت آسیب و بررسی میزان پارگی استفاده میشوند.
درمان پارگی تاندون آشیل
روش درمان به شدت آسیب، سطح فعالیت بیمار و نیازهای فردی بستگی دارد و شامل درمان غیرجراحی و جراحی است.
۱. درمان غیرجراحی
در افرادی که فعالیت بدنی کمتری دارند، ممکن است بدون جراحی درمان شوند:
•استفاده از آتل یا بریس مخصوص برای نگه داشتن پا در وضعیت مناسب.
•استراحت و محدود کردن حرکت مچ پا.
•فیزیوتراپی تدریجی برای تقویت عضلات و بازگرداندن عملکرد طبیعی پا.
۲. درمان جراحی
برای بیماران جوانتر یا ورزشکارانی که نیاز به بازگشت به فعالیتهای سنگین دارند، جراحی معمولاً توصیه میشود:
•ترمیم مستقیم تاندون: بخیه کردن دو سر پاره شده تاندون.
•استفاده از پیوند تاندونی: در موارد پارگی شدید یا تأخیری.
مراقبتهای پس از درمان
چه با جراحی و چه بدون آن، توانبخشی شامل موارد زیر است:
•استفاده از عصا یا واکر برای جلوگیری از فشار بر تاندون.
•تمرینات فیزیوتراپی تدریجی برای بازگرداندن قدرت و انعطافپذیری.
•پرهیز از حرکات شدید تا چندین ماه و بازگشت تدریجی به فعالیتهای ورزشی.
پیشگیری از پارگی تاندون آشیل
برای جلوگیری از این آسیب، توصیههای زیر را رعایت کنید:
•گرم کردن و انجام حرکات کششی قبل از ورزش.
•افزایش تدریجی شدت تمرینات.
•پوشیدن کفش مناسب با پشتیبانی کافی.
•تقویت عضلات ساق پا با تمرینات قدرتی.
نتیجهگیری
پارگی تاندون آشیل یک آسیب جدی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. انتخاب بین جراحی و درمان غیرجراحی بستگی به شرایط بیمار دارد، اما در هر دو حالت، توانبخشی نقش مهمی در بازیابی عملکرد پا دارد. با رعایت نکات پیشگیری، میتوان خطر این آسیب را کاهش داد.
این مقاله توسط دکتر رجایی تهیه شده است.
اگر سؤالی دارید، در قسمت دیدگاهها مطرح کنید.