درمان های غیر جراحی کمر و گردن
پزشک پس از انجام معاینات و بررسی آزمایشات لازم و بعد از تشخیص نهایی، برنامه درمانی را با توجه به شرایط بیمار انتخاب می‌کند. همیشه پزشک معالج تلاش می‌کند تا درمان را با روش‌های ساده‌تر شروع کند و در صورت شکست این روش‌ها و با در نظر گرفتن شرایط بیمار ممکن است در نهایت روش‌های جراحی را انتخاب کند.
استراحت نسبی
بر حسب نیاز یک الی دو روز استراحت در بستر شدت درد را میتواند کاهش دهد. بیش از این مقدار خوب نیست بی حرکت بمانید. به ویژه در فتق دیسک کمر از نشستن طولانی مدت پرهیز کنید ولی درازکشیدن سبب کاهش فشار از روی دیسک‌ها میشود. توجه کنید فعالیتهایتان به آرامی و کنترل شده باشد و از انجام حرکاتی مانند خم شدن و بلند کردن اشیاء که درد را شدیدتر می کنند بپرهیزید. همچنین در درمان دیسک گردن پس از شروع درد دیسک گردن، یک دوره زمانی کوتاه یک الی دو روزه استراحت بسیار مفید خواهد بود. بعد از این دوره استراحت، شروع دوباره حرکات برای جلوگیری از ضعف عضلانی و سفتی مفاصل بسیار مهم است. استراحت گردن معمولا با بی حرکت نگه داشتن آن حاصل می شود که بدین منظورکافی است از گردن بند طبی استفاده شود; بنابراین نیازی نیست بیمار استراحت مطلق داشته و یا بستری شود. نوع گردن بند طبی و مدت بستن آن توسط پزشک تعیین می شود.
دارودرمانی
داروهای ضد التهاب و شل‌کننده عضلانی در تسکین درد و التهاب مؤثرهستند. این داروها میتوانند با کاهش التهاب اطراف عصب شدت علائم را کاهش دهند. استامینوفن نمی تواند التهاب را رفع كند. ولی می تواند درد را بر طرف سازد. هم چنین بر معده نیز اثرات مضر ندارد. بی خطرترین دارو در درمان های طولانی مدت استامینوفن می باشد اما نباید بیش از دو تا سه هزار میلی گرم در روز مصرف شود; زیرا مصرف زیاد دارو، كبد را تحت تأثیر قرار می دهد. توجه کنید كه داروهای ضد التهاب حتماً همراه غذا میل شوند تا باعث ایجاد زخم معده نشوند ومصرف این داروها بدون نسخه پزشک توصیه نمی‌شود.
استفاده از گردن‌بند و كمربندهاي ميله دار
گردن‌بند طبی : گردن‌بند ها حرکات گردن را تا حدودی محدود می‌کنند تا به عضلات گردن اجازه دهند مدتی استراحت کنند و این باعث میشود فشار وارده به ریشه های عصبی کمتر شود.
نکته مهم اینست که این گردن‌بند ها نباید طولانی استفاده شوند چون موجب ضعف عضلات گردن و بدتر شدن وضعیت بیماری میشود.
کمربند میله‌دار: این کمربندها یک بخش مهم درمان می باشند که متناسب با گودی کمر ساخته می‌شوند. همچنین این کمربندها نباید بیش از دو ماه استفاده شوند، چراكه می تواند جايگزين عملكرد عضلات شوند و استفاده درازمدت از آنها موجب تضعيف و تنبلي عضلات شده و آسيب‌هاي شدیدی به ستون فقرات وارد مي‌كند.
مكانيسم اثر:
– محدوديت حركتي
– ايجاد فشار مناسب برای عقب کشیدن شكم به منظور حفظ تعادل مركز ثقل بدن
– گرم نگه داشتن
مزایای کمربند – عضلات گردن را در حالت بی‌حرکت و استراحت نگه می‌دارد.-خمیدگی طبیعی کمر را حفظ می کند.-از ستون فقرات کمری را از آسیب حرکات فشاری محافظت می کند.- به کاهش کمردرد و اسپاسم (گرفتگی عضلانی) کمک می کند.- اجازه انتقال نیرودر برابر جاذبه زمین و وزن را فراهم کرده و راه رفتن زود هنگام را تسهیل می کند.- حمایت و اطمینان را فراهم می نماید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی در ایجاد تحرک مناسب و برگشت سریع به فعایت‌های روزانه نقش مهمی دارد. دراین روش درمانی برنامه تمرینی هر بیمار بر اساس صلاحدید پزشک متفاوت می‌یاشد ولی به طور کلی شامل انجام نرمش هایی برای افزایش قدرت انعطاف ستون مهره و گردن و افزایش قدرت عضلات شکم و عضلات اطراف ستون مهره و گردن میباشد. انجام این نرمش‌ها عضلات کمر و گردن را تقویت می کنند. تجویز نرمش های خاص در منزل هم جزو این برنامه درمانی است. گاهی اوقات از کشش سر و گردن نیزبرای کاهش علائم استفاده میشود.
فیزیوتراپیست‌ها از حرارت و گرما (لامپ‌های مادون قرمز)، اولتراسوندْ، کیسه یخ، ماساژ و تحریک الکتریکی در تسکین درد استفاده می‌کنند.
تزریق ضدالتهابها در عضلات اطراف ستون فقرات
گاهی پزشک از تزریق ضدالتهابها (کورتون) به عضلات گردنی یا کمری برای کاهش مشکلات مربوط به دیسک استفاده می کند. با تزریق این داروها التهاب کاهش یافته و درد و علائم حسی کمتر می شوند.
تزریق ماشه‌ای (تزریق در نقاط دردناک)
برخی بیماران مبتلا به کمردرد یا گردن‌درد در نقاط خاصی مانند کتف یا پشت نیز دچاردرد می شوند. در این موارد پزشک با معاینه، نقاط دردناک را تشخیص داده و با تزریق مستقیم مواد بی‌حس کننده و ضدالتهابها در همان نقاط، درد را تسکین میدهد ولی با این روش نمی‌توان مشکل فتق دیسک را درمان کرد.
ازن‌تراپی
یکی ازانواع مولکولی اکسیژن، ازن است که در آن سه اتم اکسیژن بهم متصل هستند. این ساختار نسبت به O2 یک اتم اکسیژن اضافی دارد که همین اتم اضافی باعث شده است که این مولکولخاصیت ضد التهاب، ضد عفونی کننده و التیام بخش قوی داشته باشد. در روش ازن تراپی، از تزریق ازن به ناحیه آسیب دیده استفاده می شود. ازن‌تراپی باعث کاهش حجم دیسک شده وفشار وارده بر دیسک را کاهش میدهد. همچنین این روش از طریق اثرات ضدالتهابی باعث کاهش درد شده وبه درمان دیسک کمک می‌کند.
ازن در مفاصل، زیرپوست و داخل تاندون ها و ماهیچه ها تزریق می شود و تاثیر درمان از یک تا سه روز پس از تزریق آغاز شده و تا زمان دستیابی به بهبودی کامل هر یک یا دو هفته تکرار می شود. درجه بهبودی در بیماران بستگی به شدت آسیب دارد. بر خلاف سایر روش های تزریقی، تزریق ازن عوارض جانبی به همراه ندارد و نتایج آن طولانی مدت می باشد. بیماران دو روز بعد از درمان میتوانند به فعالیت های خود ادامه دهند. بر اساس آمار ثبت شده درمجله های بین المللی معتبر پزشکی میزان موفقیت ازن درمانی در درمان دیسک کمر75% است .
ازن تراپی در جهان
هم اکنون این روش درمانی در بیش از پانزده کشور جهان مانند آلمان، ایتالیا، فرانسه، رمانی، اسرائیل انجام میشود و بیش از هزاران بیمار به روش ازن‌تراپی درمان شده‌اند و در هیچ یک از این افراد واکنش جدی و عارضه خاصی گزارش نشده است.. قابل ذکر است که ازن تراپی مورد تایید سازمان غذا و دارو امریکا (FDA) قرار گرفته است.
نکات مهم و ضروری در دمان با ازن تراپی
- پیش از انجام ازن تراپی یک وعده غذای سبک میل کنید.
- پیش از انجام ازن تراپی دارو های زیر را روزانه یک قرص مصرف نمائید:
- مولتی ویتامین
- امگا 3
- ویتامین E
- با توجه به شدت و نوع بیماری، دوره درمان میتواند از سه تا شش جلسه متغیر باشد.
- مابین هر جلسه باید یک هفته سپری شود.
- تا 24 ساعت بعد از ازن تراپی باید استراحت نسبی داشته باشید.
- 4تا 6 هفته بعد از ازن تراپی از انجام کار های سنگین بپرهیزید.
- تا 48 ساعت بعد از ازن تراپی از مسافرت رفتن خودداری کنید.
مزایای ازن تراپی
- دوره استراحت کوتاه میباشد .
- سطح تهاجم حداقل است.
- میتوان به صورت سرپایی انجام داد.
- به زمان به نسبت کوتاه نیاز دارد.
- هزینه بسیار کمتری نسبت به عمل جراحی دارد.
- نسبتا بدون درد است.
در ادامه مواردی که ازن تراپی برای آنها نتیجه بخش است ذکر شده:
- درد های شدید مفصل کمر و گردن
- فتق دیسک
- درد سیاتیک
- آسیب دیدگی در ورزش
- تنگی کانال نخاعی
- آسیب دیدگی تاندون شانه
- التهاب و دردناک شدن آرنج (سندرم آرنج تنیس بازان)
- درد و اختلالات لگن
- درد های کف پا و خار پاشنه
- شکستگی های غیر قابل درمان
- آرتروز زانو و لگن
لیزر درمانی
درمان با لیزر، به معنای استفاده ازپرتو لیزر با شدت کم برای کاهش دردها و تکنیکی منحصر به فرد برای درمان آسیب ها و صدمات وارد آمده به بدن می باشد.
استفاده از PRP
امروزه یکی از کاربردهای PRP یا همان “پلاسمای غنی از پلاکت” در درمان مراحل اولیه گردن‌درد و کمردرد ناشی از فتق دیسک و آرتروزهای ستون فقرات استفاده میشود. این روش می تواند به طور چشم گیری درد در این نواحی را کاهش دهد و التیام بخشد. پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد مختلفی هستند که میتوانند باعث التیام بافتی و افزایش سرعت ترمیم نسوج شوند. در این روش درمانی، از بیمار چند سی‌سی خون گرفته میشود و با استفاده از کیت های خاص، غلظت پلاکت را ۳ تا ۵ برابر مقدار اولیه خواهند رساند. سپس این پلاسما به درون محل مورد نظر تزریق میشود.
نکات مهم در مورد روش درمانی PRP
1 . این روش درمانی و نیازی به بستری بیمار یا بیهوش نمودن وی نیست و به صورت سرپایی انجام می شود.
2 . هم اکنون این روش به عنوان یک روش درمانی موقت بوده و اثرآن حداقل شش ماه تا یک سال باقی می ماند.
3 . در مواردی که بیمار نیاز به جراحی ارتوپدی (مانند دیسکتومی: برداشت فتق دیسک) داشته باشد این روش درمانی نمی تواند جایگزین شود.
4 . افرادی که نباید از این روش درمانی استفاده کنند شامل مواردی مانند زیرمی‌باشد: افراد بالای 75 سال، افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی، سرطان، کم خونی شدید، دیابت، اختلالات انعقادی و پلاکتی و همچنین افرادی که از داروهای ضد انعقادی استفاده می کنند.
5 . برای تکمیل دوره درمانی به‌منظور درمان مشکلات ستون فقرات، ممکن است لازم باشد یک یا دو تزریق مجدد با فاصله دو تا چهار هفته انجام شود. اما در کل محدودیتی برای تکرار تزریق وجود ندارد (برخلاف روش تزریق کورتیکواستروئید درون مفصلی). ولی توصیه میشود برای تکرار فاصله شش ماه رعایت شود.
6 . بهتر است همراه با درمان PRP سایر اقدامات توانبخشی نظیر فیزیوتراپی، آب‌درمانی، ورزش درمانی و همچنین اصلاح الگوی زندگی انجام شود.
نکات مهم و ضروری قبل و بعد ار انجام درمان PRP
• داروهای مصرفی خود را با پزشک معالج هماهنگ کنید.• مصرف داروهای زیر که میتوانند فعالیت پلاکت‌ها را مختل نمایند را یک هفته قبل و چند هفته بعد از تزریق PRP استفاده نکنید:o مسکن‌های ضدالتهاب غیر استروئیدی: آسپیرین، ژلوفن، بروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن، سلکوکسیب و …o داروهای ضد التهاب کورتونی: پردنیزولون، دگزامتازون و ….o ویتامین E و اسید چرب امگا 3داروهای زیر را قبل از انجام تزریق PRP، به صورت روزانه یک قرص مصرف کنید:o ویتامین Ao ویتامین B1o ویتامین C• پس از درمان PRP علائمی مانند افزایش درد (بویژه طی دو تا سه ساعت پس از تزریق) ، احساس ورم، گرمی و سنگینی در محل تزریق، طبیعی بوده اما این واکنش‌ها به طور معمول شدید نبوده و در اکثر موارد طی یک تا دو هفته برطرف می‌شوند.• جهت برطرف کردن این علائم میتوان از کمپرس سرد (کیسه آب و یخ) (روزانه سه تا پنج مرتبه، هر بار 20 دقیقه) و قرص استامینوفن ساده یا کدئین دار (تا حداکثر روزانه ده قرص) استفاده نمود.• پیش از انجام تزریق، یک وعده غذای سبک میل کنید.• معمولاً تزریق PRP طی یک تا سه جلسه انجام میشود و چناچه نیاز به تزریق مجدد باشد، شش ماه بعد میتوان تکرار نمود.• تا 48 ساعت بعد از تزریقPRP ، از انجام فعالیت‌های بدنی شدید، فیزیوتراپی و ورزش درمانی انجام ندهید.• بعد از 48 ساعت از تزریقPRP ، فیزیوتراپی را آغاز نمائید.
