جراح ارتوپد
جراح ارتوپد
جراح ارتوپد ، متخصصی می باشد که سر و کارشان با سیستم عضلانی و اسکلتی بیماران است.
ارتوپدها درمان بیماری های مفصلی، استخوانی، عضلانی، رباط ها و تاندون های بدن را بر عهده دارند.
فوق تخصص و جراح ارتوپد، بعد از گذراندن دوره تخصص ارتوپدی، با شرکت در دوره های فوق تخصص، در یک زمینه خاص مهارت ویژه پیدا می کند؛ مانند فوق تخصص و جراحی لگن.
بیماری هایی که جراح ارتوپد درمان می کند:
جراح ارتوپد، دردها و آسیب های حاد و مزمن را درمان می کند.
بیماری های مزمن به بیماری هایی گفته می شود که باعث ایجاد دردهای مداوم در مدت طولانی می شوند؛ مانند آرتروز و کمر درد.
برخی از بیماری هایی که جراح ارتوپد آن ها را درمان می کند، مشکلات مادرزادی مانند دیستروفی عضلانی و دررفتگی مادرزادی مفصل لگن هستند.
مشکلات شدید و حاد، تفاوت هایی با بیماری های مزمن دارند؛ آسیب های شدید مستلزم درمان سریع توسط جراح ارتوپد هستند؛ مانند پارگی دیسک، پارگی رباط ها، کشیدگی عضلات و شکستگی لگن.
اهمیت جراح ارتوپد در تشخیص، درمان و جلوگیری از عوارض:
تشخیص صحیح و دقیق، بخش مهمی از مسئولیت های یک جراح ارتوپد است. بیمارانی که جراحی تعویض مفصل زانو و مفصل لگن را پشت سر گذاشته اند، نیاز به مراقبت های خاصی بعد از جراحی دارند.
عوارضی مانند بیماری های ترومبوآمبولی و لخته خون در رگ های پا و لگن ممکن است بسیار خطرناک و حتی کشنده باشند؛ زیر نظر یک ارتوپد متعهد و با مسئولیت، بیمار این خطرات جدی را به راحتی پشت سر می گذارد.
جراح ارتوپد چه کسانی را درمان می کند؟
متخصص ارتوپدی از صلاحیت درمان تمام گروه‌های سنی از جمله گروه‌های زیر برخوردار است:
نوزادان و کودکان دچار بدشکلی‌هایی مانند دررفتگی مادرزادی مفصل ران، پا چنبری و اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
جوانان نیازمند جراحی نگهدارنده مفصل: مانند جراحی‌های آرتروسکوپی یا استئوتومی
سالمندان مبتلا به مشکلات فرسایشی یا دژنراتیو مفصلی: این گروه به جایگزینی مفصل نیاز دارند.
جراح ارتوپد با چه کسانی همکاری می کند؟
درمان ارتوپدی غالباً رویکردی گروهی است که با همکاری پزشک، متخصص غیرپزشکی مانند متخصص فیزیوتراپی و دیگران انجام می شود.
جراح ارتوپد دوره آموزشی تخصصی 5 ساله یا طولانی تر را پس از اتمام دوره پزشکی عمومی پشت سر می گذارد تا در زمینه درمان اختلال های استخوان، تاندون و رباط تخصص پیدا کند.
دکتر ارتوپد برای مدیریت ناراحتی‌های مفصلی به روش‌های جراحی و غیرجراحی آموزش می بیند.
متخصصین طب فیزیکی و توان بخشییک دوره آموزشی 4 ساله یا طولانی‌تر را پس از اتمام دوره پزشکی عمومی می گذرانند.
این متخصصین فیزیوتریست نیز نامیده می شوند. متخصص طب فیزیکی جراحی انجام نمی دهد اما صلاحیت تزریق در مفصل را دارد.
متخصصین طب ورزشی پزشکانی هستند که در طب ورزشی تجربه دارند.
این گروه از متخصصین در زمینه پزشکی عمومی، داخلی، اورژانس، اطفال یا طب فیزیکی و توانبخشی آموزش دیده‌اند. اکثر متخصصین یک دوره آموزشی یک تا دو ساله را نیز با محوریت دروس تخصصی طب ورزشی گذرانده‌اند.
طب ورزشی شاخه ای تخصصی از ارتوپدی است که به درمان ورزشکاران تمام گروه های سنی می پردازد.
تشخیص و آماده سازی:
بیماران معمولاً توسط پزشک داخلی، پزشک اورژانس یا دیگر متخصصین به دکتر ارتوپد خوب ارجاع داده می شوند. آزمایش های مختلفی مانند رادیوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، نوار عضله، آرتروپلاستی تشخیصی و آزمایش خون روی مراجعین انجام می شود تا بهترین روش درمان مشخص شود. متخصص ارتوپدی سابقه اختلال ها و ناراحتی ها و درمان های پیشین را بررسی می کند.
متخصصین ارتوپد معمولاً توصیه می کنند که پیش از جراحی مدتی به عضو آسیب دیده استراحت داده شود.
متقاضیان جراحی باید آزمایش های ادرار و خون و نوار قلب و دیگر آزمایش های تشخیصی را قبل از جراحی و دیگر عمل‌های مهم انجام دهند.
برخی بیماران خون اهدا می کنند تا برای جراحی های بزرگی مانند تعویض مفصل زانو در بانک خون ذخیره شود و در صورت خونریزی شدید مورد استفاده قرار گیرد.
متخصص ارتوپد چه مشکلاتی را درمان می کند؟
متخصص ارتوپد به درمان بیماری های دستگاه اسکلتی عضلانی یعنی ناراحتی های استخوان، مفصل، تاندون و عضله می پردازد. بیماریهای متعددی وجود دارد که به استخوان، مفصل، رباط، تاندون و عضله آسیب می زند.
ناراحتی های استخوان موارد زیر را شامل می شود:
- بدشکلی های استخوان
- عفونت استخوان
- تومور
- شکستگی
- ضرورت قطع عضو
- جوش نخوردن استخوان ها
- بدشکلی های ستون فقرات
ناراحتی های مفصلی عبارت اند از:
- آرتروز و بیماریهای التهابی مفصل
- التهاب بورس
- دررفتگی
- درد مفصل
- التهاب یا ورم مفصل
- پارگی رباط
درمان های ارتوپدی:
پرکاربردترین روش هایی که جراحان ارتوپد از آنها برای درمان مشکلات بیماران بهره می گیرند، عبارت‌اند از:
ترمیم شکستگی استخوان های:
- بازو و مچ دست
- مچ پا
- ترقوه
- مفصل ران
- پا
- دنده
آرتروسکوپی:
آرتروسکوپی یک عمل جراحی بسته (سوراخ کلید) با حداقل تهاجم است که در آن وسایل جراحی برای تشخیص و ترمیم آسیب دیدگی های بافت مفصل مانند صدمه های غضروف وارد مفصل می شود.
درمان آسیب های عضلانی، پارگی تاندون یا پارگی رباط:
آرتروپلاستی:
جراحی به منظور تعویض یا بازسازی مفصلی انجام می شود که معمولاً در اثر آرتروز به شدت آسیب دیده است. تعویض مفصل ران (هیپ) و تعویض زانو دو عمل موثری هستند که به طور گسترده انجام می شوند.
جراحی اصلاح بدشکلی های استخوان:
این عمل ها برای اصلاح بدشکلی های ستون فقرات یا دست و پا انجام می‌شود که عملکرد را محدود ساخته است یا عارضه‌های بلند مدتی را در صورت درمان نشدن ایجاد می کند.
جراحی فیوژن (جوش دادن استخوان‌ها به هم به منظور تشکیل یک قطعه استخوانی یکپارچه) و استئوتومی (اصلاح هم محور نبودن استخوان ها به منظور پیشگیری از فرسایش مفصل های مجاور) نمونه‌هایی از این جراحی اصلاحی به شمار می آید.
روش های تشخیصی توسط جراح ارتوپد:
بسته به علت علائم، برنامه درمانی هر بیمار متفاوت خواهد بود. بنابراین مهم است که با مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد تشخیص دقیق را دریافت کنید.
اگر علائم این اختلالات را تجربه می کنید، کافی است که با پزشک فوق تخصص ارتوپدی مشورت کنید.
برای تشخیص وضعیت تان در این مرکز ابتدا معاینه فیزیکی انجام خواهد شد و وجود یا عدم وجود علائم زیر بررسی می شود:
- درد
- قرمزی
- ورم
- ضعف عضلانی
- آتروفی عضله
پزشک متخصص ممکن است رفلکس های بدن تان را نیز آزمایش کند. رفلکس‌های غیرمعمول ممکن است آسیب عصبی را نشان دهند.
سپس آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه X یا اسکن MRI تجویز می شود. این آزمایشات می توانند به متخصصی که استخوان ها و بافت های نرم را معاینه می کند، کمک کند.
گاهی برای بررسی بیماریهای روماتیسمی مانند RA آزمایش خون نیز تجویز می شود.
چگونه می توان از بیماری های موثر بر روی سیستم عضلانی اسکلتی جلوگیری کرد؟
خطر ابتلا به دردهای مفصلی و اسکلتی با افزایش سن افزایش می یابد. ماهیچه ها، استخوان ها و مفاصل به طور طبیعی با افزایش سن ضعیف تر می شوند.
اما این بدان معنی نیست که بروز اختلالات اسکلتی و مفصلی اجتناب ناپذیر است. با مراقبت از بدن در طول دوران میانسالی، می توانید خطر ابتلا به این اختلالات را کاهش دهید.
ضمن این که اتخاذ سبک زندگی سالم برای جلوگیری از دردهای مزمن بسیار مهم است. انجام تمرینات قدرتی و کششی، به صورت منظم می تواند به قوی نگه داشتن استخوان ها، مفاصل و ماهیچه ها کمک کند. همچنین انجام فعالیت های روزمره به روش های ایمن بسیار مهم است.
مثلا برای جلوگیری از کمردرد باید اجسام را به شیوه ای اصولی از زمین بلند کنید. ضمن این که باید هنگام برداشتن اشیاء سنگین مراقب باشید؛ و سعی کنید انجام حرکات تکراری را به حداقل برسانید.
